城高不可下,永日一登临。曲槛凉飙急,空楼返照深。
苇花迷夕棹,梧叶散秋砧。谩作归田赋,蹉跎岁欲阴。
移根自远方,种得在僧房。六月花新吐,三春叶已长。
抽茎高锡杖,引影到绳床。只为能除疾,倾心向药王。
匹马西游日,从吴又转荆。风雷几夜坐,山水半年行。
梦永秋灯灭,吟馀晓露明。良时不我与,白发向秦生。
为病比来浑断绝,缘花不免却知闻。
从来事事关身少,主领春风只在君。
我有吴趋(qū)曲,无人知此音。
姑苏成蔓草,麋鹿空悲吟。
未夸观涛作,空郁钓鳌(áo)心。
举手谢东海,虚行归故林。
我珍藏着吴风民歌,可没有知音与我一同欣赏。
伍子婿当年感叹:不采纳我的言论,所以姑苏城宫殿荒芜野草蔓延,徒有麋鹿悲吟。
我还未作出那受人夸奖的观涛诗,满腔抱负也未能实现。
就辞别皇上,归隐山林,白白地失去了一次大好机会。
吴趋曲:吴地歌曲名。
鳌:传说中海里的大龟或大鳖。
何用岩栖隐姓名,一壶春酎可忘形。
伯伦若有长生术,直到如今醉未醒。
辛夷才谢小桃发,蹋(tà)青过后寒食前,
四时最好是三月,一去不回唯少年。
吴国地遥江接海,汉陵魂断草连天。
新愁旧恨真无奈,须就邻家瓮(wèng)底眠。
辛夷花刚刚凋谢,小桃花又接续开放了。三月三踏青过后,直到清明前。
三月里的这段日子,正是四季里最美好的时节,可是年少青春却一去不返。
当此之时,遥远的吴地,江流入海,长安汉家陵墓春草连天,惹人肠断。
新愁旧恨萦绕心头,自知无法消除,还得在邻家酒瓮旁烂醉而眠。
辛夷:一种香草。发:开发。谢:凋谢。蹋青与寒食:是古代的节日,寒食节在清明的前一天(一说前两天)。
汉陵:汉陵,即西汉历朝帝王的陵墓,在陕西成阳北原(亦称五陵原)。
瓮:酒瓮。
万里念江海,浩然天地秋。风高群木落,夜久数星流。
钟绝分宫漏,萤微隔御沟。遥思洞庭上,苇露滴渔舟。
符亭之地雅离群,万古悬泉一旦新。若念农桑也如此,县人应得似行人。山如巫峡烟云好,路似嘉祥水木清。大抵游人总应爱,就中难说是诗情。
金陵劳劳送客堂,蔓草离离生道旁。
古情不尽东流水,此地悲风愁白杨。
我乘素舸(gě)同康乐,朗咏清川飞夜霜。
昔闻牛渚(zhǔ)吟五章,今来何谢袁家郎。
苦竹寒声动秋月,独宿空帘归梦长。
金陵之南有一座送客的劳劳亭,亭边道旁长满了离离的野草。
自古以来,别情不如长江东流之水,再加上此地的白杨悲风,更伤人情。
我像谢灵运一样缘流乘素舸,清霜之夜在长江的清流上朗咏。
曾闻昔日的袁虎在牛渚之下咏诗,被谢尚宠遇,而今我之诗才不在袁家郎之下。
而今所遇唯有苦竹寒声动秋月而已,可惜没有知音,只好空船独宿寄情于归梦之中。
离离:草盛貌。
悲风愁白杨:《古诗》:“白杨多悲风,萧萧愁杀人。”
素舸:不加装饰的船。康乐:即谢灵运,以其袭封康乐公,故世称谢康乐。朗:声音清晰响亮。川:指长江。
牛渚:即今安徽马鞍山采石矶。五章:五首诗。袁家郎:指袁宏,字虎。晋人。
苦竹:王云:竹有淡竹苦竹二种,其茎叶不异,其笋味有别,以其笋味之苦淡而名。帘:指船窗帘。