下士困形役,至人得天游。
尸居一室间,心已历九州。
所以驱牛翁,不肯饮下流。
翩翩九苞凤,饮啄昆仑丘。
一飞下虞廷,再鸣止岐周。
瑞物不世出,安用罗网求。
海子桥西风大作,扑面惊砂似飞雹。蹇驴局促驱不前,仆夫睢盱行屡却。
傍人指点笑相语,谁遣先生此行乐。韩公半醉纱帽偏,童子竦立高吟肩。
惟有王郎跛能履,拄杖落手心茫然。君平杖头无酒钱,羊市街西寻郑虔。
从此避风如避箭,闭门经月不相见。剥啄移时始启关,旋吸清泉沃尘面。
墙头浊醪如井泉,沈醉不虞归路远。城南招提老赞公,三日不见心忡忡。
回鞭便欲造虚白,惊见斜阳天际红。归来独坐增永慨,三复平生康节戒。
青灯永夜长自怜,白首相随惟影在。故山万里孤云飞,一身憔悴谁复知。
从今风雨閒柴扉,养取病鹤江南归。
劳生无百年,知止乃逸豫。
尺鷃聊自足,云鹏谩高翥。
所以邴曼容,位高即免去。
富贵岂不怀,能不为身虑。
君看嗜利徒,末路竟何如。
驱车下峻坂,中路安得住。
康庄苟弗慎,宁非覆车处。
保生良有道,至要在戒惧。¤
昔我去乡里,所至辄踌躇。
踌躇何所叹,华屋无人居。
父老向我言,往往卿相庐。
存者日颓弊,余已成丘墟。
亦有良田畴,岁久不菑畬。
先人始创业,艰难亦勤劬。
不谓数世后,子孙亦已无。
我谓老父言,其人非二疏。
卖金趣供具,此外奚所须。
我躬谅不阅,身后欲何处。
我昔在田野,东阡与南陌。
时有素心人,浊酒聊共适。
既醉各归卧,不如牛羊夕。
醒来视西牖,残月在窗隙。
宁知衰莫年,乃复困行役。
天公如佚老,言归遂耕绩。
击壤乐余年,箪瓢敢求益。
客游五千里,乃得物外交。
朔土天早寒,九月草树雕。
衍公林下秀,要我共登高。
秋风净游氛,流目空云宵。
稍觉怀抱宽,遂忘登陟劳。
古人不可见,俯仰心为焦。
缅怀庐山远,神契栗里陶。
斯人去已远,千年犹一朝。
人生靡定止,飘荡如转蓬。
万事了不齐,畴能诘化工。
宁知扬子云,乃愧楚两龚。
天运有代谢,倚伏恒不同。
委愿随所遇,胡为计穷通。
用舍固有命,勖哉慎所从。
零陵水车风作轮,缘江夜响盘空云。
轮盘团团径三丈,水声却在风轮上。
大江日夜东北流,高岸低坼开深沟。
轮盘引水入沟去,分送高田种禾黍。
盘盘自转不用人,年年祇用修车轮。
往年比屋搜军伍,全家载下西凉府。
十家无有三家存,水车卧地多作薪。
荒田无人复愁旱,极目黄茅接长坂。
年来儿长成丁夫,旋开荒田纳官租。
官租不阙足家食,家家复藉水田力。
一车之力食十家,十家不惮勤修车。
但愿人常在家车在轴,不忧禾黍秋不熟。
日落疏林度小桥,天寒岁晚路迢遥。
道人已是归心急,更为梅花住一宵。
朝罱泥,暮罱泥,河水浇田河岸低。
吴中有田多卤斥,河水高于田数尺。
雨淋浪拍岸善崩,岁岁罱泥增岸塍。
载泥船小水易入,船头踏人船尾立。
吴儿使竹胜使篙,竹筐漉泥如浊醪。
水流泥滑似沃焦,岸上浮土何如高。
此身便作淘河鸟,河水终多泥渐少。
君不闻越上之田高于城,连车引水千尺坑。
车声轧轧夜达明,田间浊水无时盈。
吴田苦涝越苦旱,越水常慳吴水满。
嗟乎世间至平惟水犹不平,请君不用观世情。